BT çalışanları Azure platformunu kullanarak altyapıyı yapılandırmaya başladıklarında, çoğu zaman önce Azure sanal makineleri ile iş yüklerini yapılandırmaya başlamaktadırlar.
Azure platformu üzerinde altyapınızı yapılandırmaya başlamadan önce sanal makinelerin ağ yapılandırması, kullanılabilirlik kümesi, bölgesel ve yüksek kullanılabilirlik kümeleri, yük dengeleyici… vb. alt yapı gereksinimlerini planlamalısınız.
Bu kapsamda, makale içerisinde aşağıdaki başlıkların ve soruların cevaplarını bulabilirsiniz:
- Azure’daki Sanal Makinelerin Bakım Türleri ve Kapalı Kalma Süreleri
- Kullanılabilirlik Kümesi (Availability Set) Nedir?
- Hata Etki Alanı (Fault Domain) ve Güncelleme Etki Alanı (Update Domain) Nedir?
- Kullanılabilirlik Alanı (Availability Zone) Nedir?
- Kullanılabilirlik Kümesi ve Kullanılabilirlik Alanı Nasıl Oluşturulur?
Sanal makineleriniz üzerinde Azure ortamında üç çeşit bakım işlemi gerçekleştirilebilir. Bunlar:
- Planlanmamış Bakım: Bu kesintiler temel alt yapınızdaki fiziksel makinelerle ilgili donanımsal veya platform bileşenleri arızalanmak üzere olduğunda meydana gelir. Bu durumda Azure etkilenen sanal makinenizi yeni bir fiziksel makineye taşıyabilir. Bu işlemi de sanal makineyi geçiş esnasında kısa süreliğine duraklatan dinamik geçiş teknolojisini kullanarak gerçekleştirir.
- Planlı Bakım: Microsoft tarafından planlanan bakım veya güvenlik ve performans için yapılan periyodik güncellemeler olduğunda mevcut sanal makinelerinizi etkilemeyen çalışmalardır. Nadiren de olsa Azure altyapısında sanal makinelerin yeniden başlatılmasını gerektiren planlı bakım çalışmaları da söz konusu olabilir.
- Beklenmedik Kapalı Kalma Süresi: Azure platformunda planlanmış bakım içerisinde kullanılan dinamik geçiş işleminin gerçekleştirilemediği durumlarda çok nadir olarak görülebilecek kesintilerdir. Hata algılandığında Azure platformu sanal makinanızı yine aynı veri merkezi içerisinde başka bir sanal makineye taşıyacaktır. Bu işlem süresinde sanal makinalar kapalı kalmaktadır.
Planlanmamış bakım çalışmalarında yaşanan kesintilerin süresi genellikle planlanan bakım sürelerindeki kesintilere göre daha uzundur. Her ikisinde de gerçekleşen çalışmalar sonrasında yeniden başlatılma süreleri olabilir. Kullanıcılar bu süre zarfında uygulamalarına erişemezler.
Kullanılabilirlik Kümesi (Availability Set)
Kullanılabilirlik kümeleri, Azure kaynak yöneticisi (Azure Resource Manager) varlıklarınız için planlanmamış bakıma karşı koruma sağlar. Sanal makinelerinizi bir kullanılabilirlik kümesine atadığınızda, sanal makineler kümedeki birden çok donanım düğümünde (node) otomatik olarak ayrılırlar. Bu işlem, Azure’un oluşturduğu sanal makinelerinizi ayrı fiziksel sunucularda, bilgi işlem raflarında, depolama birimlerinde ve ağ anahtarlarında (switch) ayarlanan kullanılabilirlik kümelerine yerleştireceği anlamına gelir. Sanal makinenizi birden çok donanım düğümüne yerleştirdikten sonra, Azure’da donanım veya herhangi bir bileşen arızası olsa bile, yalnızca sanal makinelerinizin bir alt kümesi etkilenir. Bu sayede uygulamalarınız çalışır durumda ve güvenlidir. Kullanılabilirlik kümesi, sanal makineleri birden fazla hata etki alanına dağıtarak ve güncelleme etki alanlarını kullanarak yedekliğini garanti eder. Microsoft’ tan %99,95 SLA oranında yararlanmak istiyorsanız, premium depolama alanına sahip sanal makineleriniz dışındaki sanal makinelerinizi kullanılabilirlik kümesine yerleştirmelisiniz. Sanal makineler kullanılabilirlik kümesine yerleştirildiğinde, sanal makinelerin üç hata etki alanına ve beş güncelleme etki alanına yayılmasını sağlanır. Anacak güncelleme etki alanları 20’ ye kadar arttırılabilmektedir. Örneğin; bir kullanılabilirlik kümesine 10 sanal makine yerleştirdiyseniz, bunlar üç hata etki alanına yayılır. Bunlardan birisi başarısız olursa, sanal makinelerin sadece 1/3’ ünü kaybedersiniz. Güncelleme alanları, Azure Fabric’teki planlı bakım işlemleri sırasında kullanılır. Microsoft sanal makinelerinizi düzeltmez (patch), ancak hypervisors çalıştığı sistemini güncellemeleri gerekir. Bu nedenle, planlanan bu bakım sırasında bir kerede yalnızca bir güncelleme etki alanını kapatacaktır.
Güncelleme Etki Alanı (Update Domain) vs. Hata Etki Alanı (Fault Domain)
Sanal makineler Azure tarafından periyodik olarak güncellenir. Sanal makine güncellenirken, makine yeniden başlatılır.
Güncelleme Etki Alanı, sanal makinelerin bir uygulamayla aynı zamanda güncellenmesini önler. Yani aynı anda sadece bir güncelleme alanı güncellenebilir. Kullanılabilirlik kümesine bir sanal makine daha yerleştirildiğinde, bu sanal makine Azure tarafından farklı güncelleme alanlarına yerleştirilir.
Hata Etki Alanı, bir grup sanal makinanın ortak bir donanımı veya disk, güç, ağ kartı … vb. gibi temel alt yapıyı paylaştığı makine grubunu tanımlar. Hata etki alanlarını raflar ve her rafta bir sanal makine olacak şekilde düşünebilirsiniz. Bu, paylaşılan sistemde herhangi bir arıza meydana gelirse, tüm sanal makineler aynı temel alt yapıdan etkilenecektir. Bu sebeple her hata etki alanında bir web sunucusu, bir veritabanı sunucusu vb. olacak şekilde yerleştirmelisiniz.
Aşağıdaki görselde hata etki alanı ve güncelleme etki alanı arasındaki farkı görebilirsiniz.
Resim 1: Hata etki alanı ile güncelleme etki alanı arasındaki fark (Technet’ ten alınmıştır.)
Kullanılabilirlik Bölgesi (Availability Zone)
Kullanılabilirlik alanları, kullanılabilirlik kümeleri ile benzerdir fakat kullanılabilirlik alanları yüksek kullanılabilirlik sunmasından dolayı uygulamalarınızı olası veri merkezi sorunlarından da korumaktadır. Çünkü kullanılabilirlik alanları Azure bölgeleri içerisinde birbirinden bağımsız fiziksel konumlarda yer almaktadır. Her kullanılabilirlik alanı bağımsız güç, soğutma ve ağ bağlantısı ile yapılandırılmış bir veya daha fazla veri merkezinden oluşmakta olup, her bir bölge içerisinde en az üç alan bulunmaktadır. Hizmetlerinizi birden çok kullanılabilir alanda çalıştırarak, uygulamalarınızı birincil veri merkezinde yaşanabilecek kesintilere karşı daha dirençli hale getirebilirsiniz. Bu sayede verileriniz ve uygulamalarınız %99,99 SLA ile koruma altına alınmaktadır.
Aşağıdaki görselde bir bölge içerisindeki kullanılabilirlik alan ilişkilerini görebilirsiniz.
Resim 2: Bir bölge içerisindeki kullanılabilirlik alanların ilişkisi (Technet’ ten alınmıştır.)
Kullanılabilirlik Kümesinin ve Kullanılabilirlik Alanının Oluşturulması
Kullanılabilirlik kümesi 3 farklı şekilde oluşturulabilir.
- Bir sanal makine oluşturulurken aynı anda kullanılabilirlik kümesini de oluşturabilirsiniz.
- Azure portal üzerinde “kullanılabilirlik kümesi” altında bir kullanılabilirlik kümesi oluşturup, daha sonra oluşturduğunuz bu kullanılabilirlik kümesini sanal makine oluşturma esnasında ilgili sanal makinaya atayabilirsiniz.
- Son olarak powershell yardımıyla kullanılabilirlik kümesini oluşturup, sanal makine oluşturma esnasında ilgili sanal makinaya bu kullanılabilirlik kümesini atayabilirsiniz.
Aşağıdaki görselde sanal makine oluşturma esnasında kullanılabilirlik kümesinin nasıl oluşturulduğunu görebilirsiniz.
Görselde de görüldüğü üzere üç hata etki alanım bulunmaktadır. Oluşturduğum her bir sanal makine farklı hata etki alanı altında konumlanmıştır. Eğer dördüncü sanal makineyi bu kullanılabilirlik kümesi altında eklersem, dördüncü sanal makinede birinci sanal makine ile aynı hata etki alanında yer alacaktır ve her yeni eklenen sanal makine bir sonraki hata etki alanının içerisine dahil olacak şekilde devam edecektir.
Her bir kullanılabilirlik kümesine yüze kadar sanal makine ekleyebilirsiniz.
Eğer kullanılabilirlik alanını kullanmak isterseniz sanal makinenizi oluşturma esnasında kullanılabilirlik opsiyonlarından “kullanılabilirlik alanı” seçeneği ile devam ederek, ilgili bölge içerisinde kaç tane alana sanal makinanızı kopyalamak istediğinizi belirtebilirsiniz. Örneğin; kullanılabilirlik alanı 2 olarak ayarlandığında sanal makinanız farklı 2 kullanılabilirlik alanında yer alacaktır.
Aşağıdaki görselde görüldüğü gibi işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
Kullanılabilirlik Alanı ve Kullanılabilirlik Kümesi Arasındaki Farklar
Bir sanal makine sadece tek bir kullanılabilirlik kümesine atanabilir ve atama işlemi sadece sanal makine oluşturulurken yapılabilmektedir.
Kullanılabilirlik alanı her bölge için desteklenmemektedir. Fakat kullanılabilirlik kümesi her bölgede desteklenmektedir.
Kullanılabilirlik alanı sadece yönetilen diskleri desteklemektedir. Kullanılabilirlik kümesinde yönetilen ve yönetilemeyen disk kullanılabilir.
Kullanılabilirlik alanı veri merkezi kesintilerine karşı koruma sağlamaktadır. Kullanılabilirlik kümesi veri merkezi içerisindeki donanım hatalarına karşı koruma sağlamaktadır.
Kullanılabilirlik alanı %99.99 SLA sağlarken, kullanılabilirlik kümesi %99.95 SLA sağlamaktadır.
Kullanılabilirlik alanı ücretlendirmesi veri giriş/çıkış GB başına $0.01’dir. Kullanılabilirlik kümesi ücretsizdir.
